Ο ρόλος της οικογένειας στην ανάπτυξη και την εξέλιξη του παιδιού

Η οικογένεια αποτελεί τη ραχοκοκαλιά της κοινωνίας μας. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, η  εύρυθμη λειτουργία μιας κοινωνίας να εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη διατήρηση μιας σταθερής, ήρεμης και ασφαλούς οικογενειακής ζωής. Απώτερος σκοπός της οικογένειας είναι η δημιουργία ενός υγιούς και ηθικού περιβάλλοντος, όπου θα ζήσουν αρμονικά όλα τα μέλη της και θα συμβάλλει στην πολυεπίπεδη ανάπτυξη των παιδιών. Επομένως, η οικογένεια διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο όσον αφορά την σωματική και πνευματική ανάπτυξη των παιδιών, την ψυχική και συναισθηματική τους καλλιέργεια, τη δόμηση και τη διαμόρφωση της προσωπικότητας τους και τη σταδιακή απόκτηση δεξιοτήτων και ικανοτήτων, ώστε μελλοντικά τα παιδιά να ενταχθούν ομαλά στην ευρύτερη κοινωνία.

Ειδικότερα, μεγάλη σημασία έχει ο τρόπος με τον οποίο οι γονείς αντιλαμβάνονται τόσο τον κόσμο, όσο τους εαυτούς τους και τους άλλους. Τα παιδιά λειτουργούν σαν «σφουγγάρια», τα οποία αφουγκράζονται και «ρουφούν» κάθε πληροφορία. Οπότε, χρειάζεται μεγάλη προσοχή στον τρόπο με τον οποίο οι γονείς εκφράζονται, συμπεριφέρονται, αλληλεπιδρούν και επικοινωνούν. Οι γονείς, λοιπόν, διδάσκουν με το παράδειγμά τους τις ηθικές αξίες και αρχές με τις οποίες γαλουχούν τα παιδιά τους και τα ενθαρρύνουν να πορεύονται στη ζωή τους. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι τα παιδιά εκπαιδεύονται μέσα από τις πράξεις των γονέων τους και όχι μέσα από τα λόγια τους.

Επιπλέον, τα μέλη της οικογένειας οφείλουν σταδιακά να έρθουν αντιμέτωπα με τις συνέπειες των πράξεών τους και να επωμιστούν το βάρος των ευθυνών τους. Είναι ανάγκη να γνωρίζουν ότι οι αποφάσεις και οι ενέργειες τους μπορούν να επηρεάσουν τους γύρω τους. Πρόκειται για μια διαδικασία η οποία είναι απαραίτητη, ώστε να διαμορφωθούν σώφρονες, σκεπτόμενοι, ψύχραιμοι, οριοθετημένοι πολίτες και οικογενειάρχες.

Οι αρμονικές και εποικοδομητικές οικογενειακές σχέσεις επιδρούν θετικά στην ψυχική υγεία, την ευημερία, την εξελικτική πορεία και τη συναισθηματική ανάπτυξη των παιδιών. Συγκεκριμένα, η καλλιέργεια και η ύπαρξη στοργικού και υποστηρικτικού κλίματος μέσα στα πλαίσια της οικογένειας ωφελεί σε πολλά επίπεδα τα παιδιά. Έχουν τη δυνατότητα, μέσω του διαλόγου με τους γονείς, να περιορίσουν το αυξημένο άγχος και στρες από το οποίο κατακλείζονται, να έρθουν σε επαφή και να ψηλαφίσουν τον κόσμο υπό την προστασία των γονιών αρχικά, να συζητήσουν θέματα τα οποία τα απασχολούν και να δοθούν λύσεις, να αυξήσουν τη συναισθηματική τους σταθερότητα, ώστε να ανταπεξέλθουν στις διάφορες απαιτήσεις της κοινωνίας.

Η αφιέρωση χρόνου στην οικογένεια είναι ζωτικής σημασίας για την ενδυνάμωση των ενδοοικογενειακών σχέσεων. Οι γονείς που δραστηριοποιούνται μαζί με τα παιδιά τους δημιουργούν όμορφες αναμνήσεις και οικοδομούν ένα υγιές περιβάλλον, όπου το παιδί θα μπορεί να καλλιεργήσει τον χαρακτήρα του. Η συναναστροφή των παιδιών με τους γονείς τους επιτυγχάνει το καλύτερο δέσιμο μεταξύ τους και την καλλιέργεια θετικής αίσθησης με τον εαυτό. Έρευνες έχουν δείξει ότι τα παιδιά των γονιών που έκαναν διάφορες δραστηριότητες μαζί τους, έχουν περισσότερη αυτοεκτίμηση, προσαρμόζονται με μεγαλύτερη ευκολία σε καταστάσεις και οι αναμνήσεις που δημιουργούν αποτελούν εφόδιο για την ενήλικη ζωή τους.

Επιλογικά, οι τρόποι με τους οποίους μια οικογένεια μπορεί να επηρεάσει την ανάπτυξη και την εξέλιξη ενός παιδιού ποικίλλουν. Οι γονείς μπορούν να συμμετέχουν ενεργά στη διάπλαση του χαρακτήρα των παιδιών. Είναι ένα «όπλο» που κρατούν στα χέρια τους. Ας το χρησιμοποιήσουμε προς όφελός των παιδιών, ώστε να καλλιεργηθούν ευσυνείδητοι και προικισμένοι με αρετές άνθρωποι!

Ηρώ Στούμπου – Ψυχολόγος, Συνεργάτιδα «Πρωτοβουλίας»